Leczenie endodontyczne zwane także leczeniem kanałowym – metoda leczenia nieodwracalnych zapaleń miazgi zęba. Polega na usunięciu chorobowo zmienionej miazgi z komory i kanałów zęba oraz wypełnieniu odpowiednim materiałem, najczęściej gutaperką.
Blisko 90% wszystkich bólów zębów jest ściśle związane z problemami endodontycznymi zakończonymi leczeniem kanałowym. Zazwyczaj powodem tego jest infekcja delikatnej tkanki, czyli miazgi zębowej. Miazga zwana również nerwem „wyposażona jest” w naczynie krwionośne, nerwy oraz tkankę łączną i chociaż nie jest jej wiele, kiedy ulegnie zakażeniu powoduje trudny do zniesienia ból.
Jak wygląda leczenie kanałowe?
Miazga zęba zostaje w znieczuleniu usunięta z kanałów, które następnie zostają zdezynfekowane i wypełnione gutaperką. Całe leczenie powinno odbywać się w powiększeniu (pod mikroskopem operacyjnym) i pod kontrolą radiologiczną.
Prawidłowo wyleczony ząb pozostaje w jamie ustnej bardzo długo i nie daje żadnych objawów niepożądanych. Efekt leczenia w postaci cofających się zmian pod zębem widać już po pół roku od zakończenia leczenia na zdjęciu RTG.
Nieprawidłowe leczenie kanałowe może prowadzić do zapalenia tkanek okołowierzchołkowych, co może skończyć się koniecznością ekstrakcji zęba.
Ząb nawet z dużymi zmianami okołowierzchołkowymi ma korzystne rokowania. Warunkiem sukcesu w jego leczeniu jest zachowanie sterylności w trakcie opracowywania kanałów (tu niezbędny jest koferdam izolujący leczony ząb od środowiska jamy ustnej), obfite płukanie środkami dezynfekcyjnymi, opracowanie kanałów przy użyciu narzędzi ręcznych i maszynowych z dokładnym pomiarem ich długości endometrem, a następnie szczelne wypełnienie sealerem z gutaperką.
Przebieg leczenia kanałowego.
W zależności od rozpoznania lekarz wybiera odpowiednią metodę leczenia kanałowego. Jednak w dużym uproszczeniu, dla ogólnego zrozumienia aspektu leczenia kanałowego, przebieg leczenia kanałowego wygląda następująco:
Otwarcie komory zęba i usunięcie martwej lub żywej miazgi (żywą usuwa się w znieczuleniu miejscowym).
Opracowanie kanału lub kanałów korzeniowych przy użyciu narzędzi kanałowych z obfitym płukaniem kanałów. W trakcie opracowywania kanałów korzeniowych następuje całkowite usunięcie miazgi kanałowej z kanału korzeniowego oraz toksyn bakteryjnych z kanalików zębinowych, dzięki czemu poszerzony kanał staje się odpowiednio przygotowany do wypełnienia. Do przepłukiwania kanałów stosowany jest m.in. podchloryn sodu.
Osuszenie kanałów.
Wypełnienie kanałów materiałami biozgodnymi. Czynność ta ma na celu szczelne zamknięcie światła kanału na całej długości do otworu fizjologicznego, aby uniemożliwić przenikanie bakterii z jamy zęba do tkanek okołowierzchołkowych. Wypełnianie kanałów korzeniowych wymaga zastosowania różnych materiałów i technik. Materiały wypełniające możemy podzielić na stosowane czasowo i stosowane na stałe do ostatecznego wypełnienia. Najpopularniejszym materiałem do wypełniania kanałów korzeniowych na stałe jest gutaperka, która stosowana od blisko 100 lat, mimo wielu nowych materiałów, jest najlepszym wypełniaczem kanałów, który daje doskonałe efekty lecznicze.
Wypełnienie zęba. Najczęściej prawidłowo przeleczony ząb kanałowo wypełnia się materiałami kosmetycznymi, do których należą materiały kompozytowe, kompomerowe i nowe materiały ormocerowe.
Czy leczenie kanałowe boli?
Pytanie to zadaje sobie 95% pacjentów, spośród których zdecydowana większość woli ząb wyrwać aniżeli wyleczyć – jest to błędny tok myślenia, gdyż prawidłowo przeleczony ząb może służyć jeszcze długie lata. Warto wiedzieć, iż leczenie endodontyczne niejednokrotnie przynosi natychmiastową ulgę w silnym bólu, a dzięki nowoczesnym technikom znieczulania pacjent pozbywa się go w komfortowych dla siebie warunkach. Oczywiście trzeba mieć na uwadze, iż przez pierwsze kilka, a nawet kilkanaście dni, przeleczony kanałowo ząb może być wrażliwy, a nawet może delikatnie pobolewać (na przykład przy nagryzaniu) niemniej jednak dolegliwości te zazwyczaj szybko ustępują.
Dlaczego leczenie kanałowe?
Kiedy miazga zostaje zainfekowana a rozdzierający ból w błyskawicznym tempie prowadzi pacjenta na fotel dentystyczny, stomatolog zazwyczaj zaleca przeleczenie zęba kanałowo. Przyczyny bólu tudzież zapalenia miazgi są różne, ale najczęściej zaliczamy do nich:
• ubytek (głęboki i nieleczony)
• częste leczenie zęba
• pęknięcie lub złamanie zęba
• resorpcje
• zapalenia tkanek okołowierzchołkowych
• zgorzel
Jeżeli osoba borykająca się z ostrym bólem nie zareaguje w miarę wcześnie mogą wystąpić groźne powikłania jak chociażby ropień, zgorzel zęba lub co gorsza zapalenie okostnej, do którego dochodzi wówczas, gdy znajdujące się w zębie bakterie wydostają się na zewnątrz. Aby zapalenie okostnej ustąpiło stosuje się antybiotykoterapię, a następnie leczy ząb kanałowo lub go (niestety) usuwa.
Przebieg leczenia kanałowego
Stomatolog może wykonać leczenie kanałowe na jednej wizycie, a może także rozłożyć je na kilka wizyt. Zapewne wielu pacjentów wolałoby wybrać pierwszą z opcji gdyż takowa wiąże się nie tylko z szybszym rozwiązaniem problemu, ale także z mniejszym wydatkiem.
Jednak bywa i tak, że leczenie kanałowe na jednej wizycie jest całkowicie wykluczone – przyczyną tego może być m.in. duży obrzęk tkanek (opuchlizna) czy też duży wysięk z kanału.
Najczęściej leczenie kanałowe przebiega w pięciu etapach:
1. ogólne badanie, prześwietlenie zęba, podanie znieczulenia miejscowego (zazwyczaj jest to znieczulenie nasiękowe lub przewodowe)
2. izolacja zęba od dostępu śliny, otwarcie korony zęba, oczyszczenie i opracowanie kanału/-ów
3. wypełnienie gutaperką (najczęściej)
4. zamknięcie tymczasowym wypełnieniem (fleczerem)
5. rekonstrukcja korony zęba
Opracowane na podstawie:
http://www.dentysta.eu/dla-pacjenta/384-zabiegi-endodontyczne-a-bol
Leczenie kanałowe, Leczenie endodontyczne, Stomatologia Warszawa Ochota, stomatolog Warszawa,Magdalena Zaorska (z domu Godlewska)